Để có thể có được một không gian bài trí cho phòng trẻ như ý muốn và đảm bảo tính khoa học, phù hợp vói sự phát triển tâm sinh lý của trẻ nhỏ, cần hiểu được những đặc thù, đặc tính riêng, kết hợp với nhu cầu sử dụng hiện tại, trù tính những nhu cầu phát sinh trong tương lai gần.

Trẻ em như búp trên cành, là mầm non của gia đình. Chính vì vậy trong tổng thể nội thất ngôi nhà Việt, phòng trẻ em luôn cần có một sự chăm chút kỹ lưỡng. Có được một phong cách bài trí không gian phòng trẻ em một cách hợp lý sẽ mang lại những tác động tích cực cho quá trình phát triển tâm sinh lý của các em, đồng thời cũng mang lại một cá tính riêng cho không gian kiến trúc trong ngôi nhà của bạn.

Không chỉ là công năng…

Hoạt động chính của trẻ là ăn, chơi, ngủ (hoạt động thể chất). Do đó phòng trẻ em không nên chỉ kê giường ngủ như phòng ngủ khác, mà nên để dành một khoảng sàn rộng cho trẻ chơi đùa. Nên kê giường ngủ của trẻ vào sát tường để tăng diện tích trống. Vì trẻ càng hoạt động thể chất nhiều càng tốt, nên có thể bố trí thêm đồ chơi lớn như mô hình nhà cho trẻ chui vào được, cầu trượt mini, lều vải... tuỳ thuộc vào diện tích phòng, hoặc tạo giường tầng để trẻ leo trèo và tạo khoảng trống phía dưới cho trẻ chơi đùa.

Cũng vì tính hiếu động của trẻ mà vấn đề an toàn cho trẻ được đặt lên hàng đầu. Lưu ý không bố trí đồ đạc cứng, sắc cạnh hoặc đồ dễ vỡ, thậm chí cả đồ chơi nhỏ mà trẻ em dễ ngậm và nuốt. Đồ đạc phải không có góc nhọn, kết cấu đơn giản nhưng chắc chắn, không có các chất độc (trong sơn, mạ, chi tiết cấu tạo...). Ngăn kéo, cánh tủ cũng cần chắc chắc (tránh rơi ngăn kéo), có độ trơn nhất định (tránh kẹp tay trẻ). Phòng trẻ em không nên có ban công, nếu có thì ban công phải thiết kế sao cho trẻ không thể trèo lên được. Thiết bị điện trong phòng thiết kế hạn chế và bố trí ngoài tầm với của trẻ.

Ấn tượng màu sắc và vật liệu…

Sàn nhà nên lát gỗ hoặc trải thảm để sàn đỡ lạnh và cứng, tốt hơn là dùng sàn gỗ vì sàn gỗ dễ làm vệ sinh hơn thảm. Tường nhà là nơi trẻ hay bôi bẩn, nên dùng vật liệu dễ lau chùi (ốp gỗ, ốp tấm nhựa...) hoặc thiết kế hẳn 1 mảng tường như 1 tấm bảng để trẻ tự do tô, vẽ trên đó.

Về màu sắc trang trí cho nội thất, nên dùng các màu cơ bản là xanh, đỏ, vàng - 3 màu cơ bản để tạo nên các màu khác. Màu sắc phong phú trong phòng sẽ kích thích dây thần kinh thị giác của trẻ phát triển. Cùng với hình khối nói trên, màu sắc sẽ tạo tạo ra trí tưởng tượng phong phú cho trẻ, đây là một khâu không thể thiếu trong quá trình trưởng thành của trẻ.

Giới tính cũng là yếu tố nên chú trọng khi thiết kế phòng trẻ. Bé trai nên thiết kế màu sắc mạnh mẽ (xanh dương, đỏ, trắng), các chi tiết trang trí có hình khối dứt khoát. Trái lại, phòng bé gái nên thiết kế màu sắc vẫn phong phú nhưng nhẹ nhàng và ít tương phản hơn (hồng, trắng, cam, xanh lá cây...), hình khối trang trí mềm mại tạo nét duyên dáng và nữ tính.

Hình dáng cho đồ nội thất…

Trẻ em trong giai đoạn tiếp thu, ghi nhớ và bắt chước rất tốt, nên thiết kế đồ đạc và các chi tiết trang trí có hình khối cơ bản (hình chữ nhật, vuông, tròn) và các hình ngộ nghĩnh, mang tính tưởng tưởng cao để kích thích trí tưởng tượng của trẻ. Ví dụ có 1 chi tiết trang trí hình tròn trên trần, trẻ có thể liên tưởng đến mặt trời, quả bóng, trát đất, hay thậm chí liên tưởng đến cả chiếc bánh, bông hoa... Không nên dùng các chi tiết trang trí quá cụ thể sẽ làm giảm trí tưởng tượng của trẻ. Ví dụ như trang trí hình tròn với chi tiết là hình quả bóng đá, khi đó hình tròn đó chỉ gợi trong trí óc trẻ là quả bóng đá, chứ không tạo được sự phong phú trong trí tưởng tượng của trẻ.

Ngoài việc thiết kế đồ đạc có kích thước phù hợp với độ tuổi của trẻ cũng cần phải lưu ý trẻ tăng trưởng và thay đổi rất nhanh, do đó đồ đạc có khả năng thay đổi kích cỡ hoặc dễ dàng thay đổi bố trí đồ trong phòng là giải pháp thích hợp và kinh tế. Vì vậy nên sử dụng nhiều đồ rời và linh hoạt hoặc đa chức năng, không nên sử dụng các đồ gắn cố định vào tường hoặc sàn.

Một chi tiết tuy nhỏ nhưng vô cùng quan trọng trong quá trình chăm sóc trẻ là không tạo phòng kín độc lập tuyệt đối, nên dùng cửa kính trong (kính an toàn) cho phòng trẻ để cha mẹ có thể luôn quan sát được trẻ, và nếu có thể nên bố trí thêm thiết bị thu âm thanh trong phòng trẻ phát ra khu vực cha mẹ hoạt động để cha mẹ kịp thời xử lý đối với tình huống xấu xảy ra đối với trẻ.

(Theo tạp chí Kiến trúc Việt Nam số 03/09)