Năm 1961 được coi là mốc đầu tiên của lịch sử phát triển bê tông đầm lăn. Từ đó đến nay, công nghệ bê tông đầm lăn được phát triển và hoàn thiện không ngừng, hình thành những trường phái kỹ thuật của Mỹ, Nhật và Trung Quốc.

Một trong những bước tiến nhảy vọt của công nghệ bê tông đầm lăn là sử dụng bê tông đầm lăn có tính chống thấm cao thay cho bê tông thường. Điều này dẫn đến đơn giản hóa kết cấu của đập bê tông đầm lăn trọng lực, thuận tiện hơn trong thi công và hạ giá thành công trình.

Ở Việt Nam, công nghệ bê tông đầm lăn được bắt đầu nghiên cứu áp dụng từ những năm 90 của thế kỷ trước. Sau khi khởi công xây dựng đập bê tông đầm lăn đầu tiên ở Việt Nam (đập Pleikrong - 2004). Việt Nam đang áp dụng mạnh mẽ công nghệ này vào xây dựng đập bê tông trọng lực.

Tính đến năm 2005, đập bê tông đầm lăn Sơn La của Việt Nam là công trình đứng thứ ba về chiều cao và đứng thứ 10 về khối lượng trong danh sách 10 đập bê tông đầm lăn cao nhất và lớn nhất thế giới [1].

Việc nghiên cứu nâng cao tính chống thấm cho bê tông đầm lăn công trình thủy lợi Việt Nam là một bước phát triển mới trong quá trình tiếp thu và làm chủ công nghệ tiên tiến của nước ngoài.

1. Xu hướng sử dụng bê tông đầm lăn chống thấm thay bê tông thường

Các đập bê tông đầm lăn trọng lực kiểu cũ có dạng kết cấu điển hình là “vàng bọc bạc”. Trong đó, bê tông đầm lăn được sử dụng làm lõi đập. Bao bọc xung quanh là lớp vỏ bê tông thường chống thấm cao dày 2-3 m. Hầu hết các đập trọng lực bê tông đầm lăn của Nhật và Trung Quốc được xây trong thế kỷ XX đều dùng kết cấu này. Đối với  chúng, người ta không đặt yêu cầu chống thấm cho bê tông đầm lăn trong lõi đập.

Trung Quốc là nước dẫn đầu trong việc nghiên cứu và áp dụng bê tông đầm lăn chống thấm cao để xây dựng đập bê tông đầm lăn. Năm 1980, Trung Quốc hoàn thành xây dựng đập trọng lực bê tông đầm lăn đầu tiên (đập Đảo Địa Xuyên, cao 89 m), theo kiểu “vàng bọc bạc”. Chỉ 9 năm sau (1989) Trung Quốc xây dựng thành công đập trọng lực bê tông đầm lăn Thiên Sinh Kiều (cao 61 m), sử dụng bê tông đầm lăn chống thấm bằng bê tông cấp phối 2 thay bê tông thường. Năm 1993, Trung Quốc hoàn thành đập vòm bê tông đầm lăn đầu tiên (đập Phổ Định, cao 75 m), sử dụng bê tông đầm lăn chống thấm R₉₀200, W6. Năm 1999, Trung Quốc xây dựng xong đập bê tông đầm lăn cao nhất của Trung Quốc (đập Giang Á, cao 131 m) sử dụng bê tông đầm lăn R₉₀ 200, W6. Tính đến năm 2004, Trung Quốc có hơn 10 đập sử dụng bê tông đầm lăn chống thấm cao  thay cho bê tông thường.

Download tài liệu tại đây

Theo PGS.TS. Lê Minh, Th.S. Nguyễn Tiến Trung

TS. Hoàng Phó Uyên, Th.S. Nguyễn Quang Bình