Tháng 1-2007, tôi có mua lại một căn nhà giấy tay từ một người mua lại của chủ đất. UBND xã Bà Điểm (huyện Hóc Môn, TP.HCM) có xác nhận tình trạng nhà xây không phép trước 1-7-2004 thuộc khu quy hoạch công trình công cộng treo năm 1999 và huyện đã cấp số nhà tạm.

Xin luật sư tư vấn trong trường hợp này tôi có thể tự đi kê khai hợp thức hóa căn nhà (gia đình tôi đã nhập hộ khẩu từ năm cuối 2007)? Trường hợp khi quy hoạch treo bị hủy bỏ, cơ quan nhà nước có cho phép hợp thức hóa nhà? Xin cảm ơn. - Lê Thiêm Chí

Trả lời:

Như trình bày của ông, tôi hiểu rằng đất mà ông đang sử dụng chưa phải là đất ở.

Theo quy định hiện hành của pháp luật về đất đai, ông không thể tiến hành kê khai hợp thức hóa căn nhà dù cho Nhà nước có bãi bỏ quy hoạch công trình công cộng.

Do ông đã nhận chuyển nhượng nhà đất (chưa có chủ quyền) bằng giấy tay, từ ngày 1-7-2004 về sau là không đúng pháp luật. Do vậy, căn cứ vào Điều 49 Luật đất đai năm 2003, ông không thuộc trường hợp được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Khi Nhà nước bãi bỏ quy hoạch sử dụng đất là công trình công cộng thì trường hợp của ông có thể chọn giải pháp:

- Hoặc yêu cầu người sử dụng nhà và đất trước ngày 1-7-2004, tiến hành các thủ tục cần thiết để xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Sau đó liên hệ với công chứng để chứng nhận hợp đồng mua bán nhà và chuyển quyền sử dụng đất giữa ông và người được Nhà nước cấp chủ quyền.

- Hoặc ông yêu cầu người bán nhà đất cho ông phải trả lại toàn bộ số tiền đã nhận của ông và ông trả lại đất cho người bán. Nếu người bán không đồng ý, căn cứ Điều 128 Bộ luật dân sự, ông có thể yêu cầu tòa án tuyên giao dịch giữa ông và người bán vô hiệu vì đã vi phạm điểm b khoản 1 điều 137 Luật đất đai.

Trong trường hợp đó, các bên hoàn trả lại cho nhau những gì đã nhận, người bán trả lại tiền và ông trả lại nhà đất cho người bán. Thời hiệu yêu cầu tòa án tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều cấm của pháp luật không bị hạn chế (Khoản 2 điều 136 Bộ luật dân sự).

Thân ái chào ông.

Luật sư Huỳnh Văn Nông
shlaw.vn