Sau vụ nổ gas nghiêm trọng tại Hà Nội ngày 3-11, đường dây nóng dịch vụ tư vấn khách hàng của Saigon Petro gần như quá tải vì có hàng trăm cuộc điện thoại của người dân đề nghị tư vấn sử dụng gas.

Trong đó câu hỏi “vì sao gas nổ?” được người dân đặt ra nhiều nhất.

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực gas, phần lớn nguyên nhân dẫn đến việc cháy nổ gas được các chuyên gia trong ngành xác định đều bắt nguồn từ việc gas bị rò rỉ ra bên ngoài, gặp tia lửa điện, nhiệt độ cao gây cháy nổ. Việc rò rỉ gas xuất phát từ bình gas, van và dây dẫn kém chất lượng. Trong khi đó các loại van gas, dây dẫn kém chất lượng bày bán tràn lan tiềm ẩn nguy cơ lớn cho người tiêu dùng.

 Hàng trôi nổi

Ngày 4-11, khảo sát tại các đại lý gas, phân phối các thiết bị gas ở khu vực Q.5, Q.11, Thủ Đức (TP.HCM)... cho thấy thị trường bán các loại van gas, dây dẫn khá sôi động với đủ các chủng loại, giá cả. Tại đại lý chuyên bán các thiết bị ngành gas trên đường Phó Cơ Điều (Q.11, TP.HCM), bày bán hàng chục loại van gas giá chỉ từ 50.000 đồng/cái. Có loại đóng hộp, ghi đơn vị sản xuất, nhập khẩu, có loại chỉ gói trong bịch không nhãn mác. Trong khi đó, các loại dây dẫn cắt sẵn loại 1m được cuộn tròn với giá chỉ 20.000 đồng/dây. Trên các dây dẫn không hề có các thông tin kỹ thuật cũng như được sử dụng vào mục đích gì.

Những bình gas dỏm được thu gom ở Bến Bình Đông, Q.8, TP.HCM để đem đi sang chiết.

Ông Bích, chủ một đại lý gas tại P.Linh Trung, Q.Thủ Đức, cho biết thường xuyên nhận được những lời chào mời các loại van, dây dẫn của các đơn vị phân phối thiết bị gas ở khu vực Chợ Lớn với giá chỉ 80.000 đồng/bộ. “Nếu lấy bộ van gas này thay cho khách hàng đảm bảo lời 2-3 lần. Nhưng phần lớn là hàng trôi nổi có nguồn gốc từ Trung Quốc nên chúng tôi không dám sử dụng” - ông Bích cho hay.

Hiện trên thị trường có các loại van của Ý, Nhật Bản, Ấn Độ, Trung Quốc. Trong đó loại được nhiều người sử dụng là của Ý và Nhật Bản thường được bảo hành 3-5 năm, còn những mặt hàng của Trung Quốc chỉ bảo hành sáu tháng, chủ yếu là sinh viên sử dụng. Theo nhân viên một đại lý bán bếp gas, van gas và cung cấp gas, hiện trên thị trường có loại van ghi xuất xứ Malaysia nhưng thực chất là hàng sản xuất tại Trung Quốc để gạt người tiêu dùng, vì vậy cần tìm hiểu kỹ để tránh mua phải hàng kém chất lượng.

Thực tế có rất ít trường hợp khách hàng tự mua các thiết bị van, dây dẫn về để sửa chữa, lắp ráp và công việc này được giao phó cho các đại lý. Mới đây, ông V. (P.Hiệp Bình Chánh, Thủ Đức) bị các đối tượng gas lừa cho biết van, dây gas của gia đình có vấn đề và đề nghị thay loại tốt có chức năng tự động ngắt nguồn khi không sử dụng với giá 500.000 đồng/bộ. Nhưng khi sử dụng được vài ngày, bình gas mới mua đã hết, ông V. nhờ người đại lý đến kiểm tra thì phát hiện đây là loại van đã qua sử dụng.

Chưa có quy chuẩn chất lượng

Ông Nguyễn Kha, phó trưởng phòng dịch vụ kỹ thuật Gas Saigon Petro, thừa nhận đến thời điểm này vẫn chưa có quy chuẩn chất lượng nào để giám định chất lượng của các loại van, gas. Đó cũng là lý do mà trước đây có một số đại lý gas sử dụng các loại ống nhựa dẫn nước để làm dây dẫn gas.

“Khi gas từ bình qua van điều áp thì áp suất không còn lớn nữa do đó nhiều người nghĩ rằng dùng loại ống dẫn nào cũng được. Tuy nhiên, một số thành phần của gas có tính bào mòn. Do đó nếu sử dụng các loại dây không chuyên dụng sẽ rất nguy hiểm, chưa kể những tác động bên ngoài như thời tiết, nhiệt độ cao làm nóng chảy dây dẫn, động vật gặm nhấm (chuột) phá hoại...” - ông Kha phân tích.

Theo bà Lê Thị Anh Mẫn - phó chủ tịch Hiệp hội Gas VN, bình gas gia đình (thường là loại 12kg) được sản xuất bằng thép có thể chịu nhiệt và áp suất rất cao. Tuy nhiên, hiện trên thị trường còn tồn tại lượng lớn các bình gas không đạt chất lượng do sử dụng lâu năm mà không được kiểm định, thu hồi.

Việc hoán cải vỏ bình gas (lấy bình gas của đơn vị khác sau đó cắt tai xách, mài vỏ (logo), thay chân đế...để thành sản phẩm của mình) khiến bình gas không còn chất lượng như ban đầu. Đây là những “quả bom” đang tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao.

Tránh ham rẻ

Bà Mẫn khuyến cáo người tiêu dùng ngoài việc lựa chọn bình, van, dây dẫn gas đảm bảo chất lượng, việc lắp đặt cũng phải đúng kỹ thuật. Người tiêu dùng không nên ham rẻ khi sử dụng các loại van Trung Quốc chất lượng kém, các loại van, dây dẫn cũ. Khi chọn bình gas, nên chọn đại lý chính hãng, tránh trường hợp đó là sản phẩm của các cơ sở sang chiết lậu.

Thu gom các bình gas trôi nổi tại Q.8, TP.HCM.

Theo ông Nguyễn Sỹ Thắng - chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần Khí hóa lỏng miền Nam, một bình gas thường có tuổi thọ 15 năm, nhưng sau năm năm công ty phải đưa đi tái kiểm định chất lượng một lần. “Người sử dụng gas phải nắm được thông tin về chất lượng bình gas như bình gas phải có năm sản xuất, ngày tái kiểm định, thời hạn tái kiểm định...” - ông Thắng cho hay.