Luật Thủ đô với quy định “siết” nhập cư và Luật Xử lý vi phạm hành chính với mức phạt tối đa lên tới 2 tỷ đồng chính thức có hiệu lực từ 1/7.

Luật Thủ đô với 7 chương, 27 điều, đưa ra nhiều chính sách xây dựng, phát triển và quản lý thủ đô. Trong đó, điều 8 quy định việc xây dựng và phát triển thủ đô phải theo Quy hoạch chung xây dựng thủ đô, phải bảo đảm xây dựng thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại, phát triển bền vững, kết nối hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của thủ đô với các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong vùng thủ đô và cả nước.

Để thực hiện Quy hoạch chung xây dựng thủ đô, đồng thời nhằm giảm dân cư tập trung quá đông ở nội thành, trong nội thành không mở rộng diện tích sử dụng đất và quy mô giường bệnh của các bệnh viện hiện có; không xây dựng mới khu công nghiệp, cơ sở sản xuất công nghiệp ngoài khu công nghiệp, cụm công nghiệp, cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp.Cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp không có trụ sở chính ở nội thành thì không được đặt địa điểm đào tạo trong nội thành.

Điều 19, quy định về quản lý dân nhập cư vào thủ đô cơ bản giữ nguyên điều kiện đăng ký thường trú như quy định của Luật Cư trú đối với các trường hợp được điều động, tuyển dụng đến làm việc tại cơ quan, tổ chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước, làm việc theo hợp đồng làm việc, hợp đồng lao động không xác định thời hạn, về ở cùng với người thân hoặc trước đây từng có hộ khẩu trong nội thành...

Với những trường hợp khác muốn đăng ký thường trú ở nội thành phải tạm trú liên tục tại nội thành từ 3 năm trở lên, có nhà ở thuộc sở hữu của mình hoặc nhà thuê ở nội thành của tổ chức, cá nhân có đăng ký kinh doanh nhà ở, bảo đảm điều kiện về diện tích bình quân (theo quy định của HĐND thành phố Hà Nội) và được sự đồng ý bằng văn bản cho đăng ký thường trú vào nhà thuê của tổ chức, cá nhân có nhà cho thuê.

Biểu tượng của thủ đô là hình ảnh Khuê Văn Các tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Danh hiệu Công dân danh dự thủ đô được trao tặng cho người nước ngoài có đóng góp trong việc xây dựng, phát triển thủ đô hoặc trong việc mở rộng, tăng cường tình đoàn kết hữu nghị, quan hệ hợp tác quốc tế của thủ đô.

Luật cũng cho phép HĐND Hà Nội quy định mức tiền phạt cao hơn không quá 2 lần đối với một số hành vi vi phạm hành chính trong 3 lĩnh vực văn hóa, đất đai và xây dựng (Điều 20). Tuy nhiên, trong Luật Thủ đô không quy định nội dung cho phép Hà Nội thu một số loại phí cao hơn trong lĩnh vực giao thông vận tải. Còn các mức thu phí cụ thể thì HĐND Hà Nội quy định cụ thể trên cơ sở hướng dẫn của Chính phủ và Bộ Tài chính theo quy định của pháp luật phí và lệ phí.

Về cơ chế tài chính, Thủ đô được huy động vốn đầu tư trong nước thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân và các hình thức huy động khác theo quy định của pháp luật. Dự toán chi ngân sách của thủ đô được xác định trên cơ sở định mức phân bổ chi ngân sách cao hơn các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác được áp dụng cho các thời kỳ ổn định từ 3 đến 5 năm.

Thủ đô được sử dụng các khoản thu ngân sách trung ương vượt dự toán, trừ các khoản sau: thu thuế giá trị gia tăng hàng nhập khẩu; khoản chênh lệch thu, chi của Ngân hàng nhà nuớc; khoản thu không giao thủ đô quản lý thu, không phát sinh trên địa bàn thủ đô nhưng hạch toán nộp ở thủ đô.

Từ 1/7, Luật Xử lý vi phạm hành chính cũng chính thức có hiệu lực với nhiều thay đổi. Thay vì mức tối đa 500 triệu đồng như trước đây, Luật quy định, mức phạt cao nhất với cá nhân lên tới một tỷ và với tổ chức là 2 tỷ đồng nhằm bảo đảm tính răn đe. Nhưng mức phạt này chỉ áp dụng trong phạm vi hẹp, đối với một số lĩnh vực, như quản lý các vùng biển, đảo, thềm lục địa, quản lý hạt nhân, chất phóng xạ, tiền tệ, ngân hàng, khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường...

Quốc hội cũng chấp thuận việc quy định mức phạt tiền cao hơn trong lĩnh vực giao thông đường bộ, môi trường, và an ninh trật tự, an toàn xã hội tại các đô thị. Tuy nhiên, không phải các đô thị đều áp dụng mức phạt gấp 2 lần quy định mà có thể là gấp 1-2 hoặc 1,5 lần hoặc 2 lần, tùy theo điều kiện thực tế, đặc thù của địa phương và do chính phủ quy định.

Trước thực trạng xe bị tạm giữ kéo dài, luật quy định chỉ thực hiện trong trường hợp thật cần thiết. Nếu cá nhân, tổ chức có địa chỉ rõ ràng, có nơi lưu giữ, bảo quản phương tiện hoặc có khả năng về tài chính để đặt tiền bảo lãnh thì cơ quan có thẩm quyền có thể giao cho họ giữ, bảo quản phương tiện trong thời gian bảo đảm thi hành quyết định xử phạt.

Ngoài 2 luật này, từ ngày mai, 7 luật khác cũng có hiệu lực gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế thu nhập cá nhân; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quản lý thuế; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật điện lực; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật luật sư; Luật hợp tác xã; Luật dự trữ quốc gia; Luật xuất bản.

Theo Vnexpress