Hiện có rất nhiều văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản (ĐTXDCB) như: Luật Xây dựng, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Đất đai, Luật doanh nghiệp, Luật Bảo vệ môi trường...

Tuy nhiên, còn có nhiều điểm không thống nhất giữa các văn bản pháp luật trên gây ra sự lãng phí lớn về thời gian cũng như tiền bạc. Ngày 8-4 vừa qua, Phòng thương mại công nghiệp VN (VCCI) đã phối hợp với ủy ban Kinh tế Quốc hội tổ chức hội thảo góp ý xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan đến ĐTXDCB.

Dựa trên 2 tiêu chí cơ bản là “Đảm bảo tính thống nhất của các văn bản pháp luật điều chỉnh các vấn đề liên quan đến ĐTXDCB và đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo môi trường pháp lý thông thoáng cho các đối tượng trực tiếp chịu sự điều chỉnh”, Ban soạn thảo Luật đặt ra quyết tâm xây dựng 1 luật sửa nhiều luật. Dự kiến, Luật sẽ được xây dựng trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp tháng 5/2009 và có hiệu lực thi hành từ 1/7/2009.

Thực tế hiện nay cho thấy, Luật Đầu tư điều chỉnh toàn bộ hoạt động đầu tư bao gồm điều kiện đầu tư, thủ tục đầu tư và ưu đãi đầu tư... Tuy nhiên, các luật chuyên ngành có liên quan cũng điều chỉnh điều kiện đầu tư, ưu đãi đầu tư... nên tạo ra sự chồng chéo. Chính vì vậy, thay vì “ép” các luật khác phải điều chỉnh theo Luật Đầu tư, các cơ quan làm luật nên sửa Luật Đầu tư theo hướng chỉ điều chỉnh ưu đãi đầu tư và các điều kiện được hưởng ưu đãi đầu tư.

Theo khảo sát của ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội, tổng thời gian từ khi xin chủ trương đầu tư đến khi khởi công công trình đối với dự án nhóm A là 42 tháng, nhóm B là 29 tháng và nhóm C là 23 tháng. Nếu cộng thêm thời gian thi công nữa thì một dự án nhóm A có thể mất hơn 10 năm mới hoàn thành.

Ví dụ, Luật Bảo vệ môi trường quy định: Các dự án phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường chỉ được phê duyệt, cấp phép đầu tư, xây dựng sau khi báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt. Tuy nhiên, Luật Đầu tư lại quy định: Dự án đầu tư phải đăng ký hoặc thẩm tra trước khi thực hiện. Đối với dự án đầu tư xây dựng công trình thì việc lập và phê duyệt sẽ được tiến hành trước khi xin phép xây dựng và sau khi Thủ tướng cho phép đầu tư hoặc có thỏa thuận bổ sung về quy hoạch. Như vậy, liệu có thể hiểu báo cáo đánh giá tác động môi trường có phải là một công đoạn của quá trình thực hiện đầu tư?

Từ những thực tế chồng chéo của hệ thống pháp luật liên quan đến ĐTXDCB nói riêng, các văn bản quy phạm pháp luật nói chung, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Phó Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu VN cho rằng, cần chuyên môn hóa cơ quan lập pháp. Các cơ quan chuyên môn của Quốc hội cần có người có trình độ chuyên sâu về các lĩnh vực chuyên ngành.

Đây là những cơ quan tổ chức, thực hiện chính trong việc soạn thảo các văn bản quy phạm pháp luật. Các cơ quan hành pháp chỉ nên là những đơn vị có trách nhiệm đóng góp, xây dựng dự thảo. Có như vậy, các luật hiện hành mới hạn chế được sự chồng chéo và áp đặt của cơ quan hành pháp tới đối tượng tác động. Thực tế hiện nay, văn bản quy phạm pháp luật của lĩnh vực nào thì bộ, ngành đó chủ trì soạn thảo. Việc “vừa đá bóng, vừa thổi còi” cũng là nguồn cội của chất lượng các văn bản quy phạm pháp luật chưa cao.

Hiện nay, trong xây dựng cơ bản, các nhà đầu tư phải mất một khoảng thời gian lớn cho việc thực hiện tất cả các thủ tục liên quan theo quy định của pháp luật. Điều này gây ra sự lãng phí lớn về thời gian cũng như tiền bạc. Các tiêu chí giải quyết thủ tục được quy định trong các văn bản pháp luật liên quan có nhiều tiêu chí trùng nhau. Đơn giản hóa các thủ tục, thống nhất các thủ tục nếu có thể được sẽ giảm chi phí không cần thiết cho DN, đó là ý kiến của đại biểu tham dự hội thảo.

Theo Giaothongvantai